OPIS
Witamy na ścieżce przyrodniczej
„Wokół Sułowa”
„Wokół Sułowa”, to ścieżka
przyrodnicza wyznaczona w celu promocji walorów
przyrodniczo-krajobrazowych i kulturowych miejscowości Sułów
leżącej w środkowej części Parku Krajobrazowego „Dolina
Baryczy”. Na trasie ścieżki turysta może zapoznać się z
ukształtowaną przez lodowiec pradoliną i wysoczyznami morenowymi,
napotka też pomniki przyrody i wiele zabytków architektury m.in..
stary młyn wodny, kościoły, barokowy pałac czy zabudowania
folwarczne. Ścieżka posiada formę pętli o długości około 5
km, na której ulokowano 8 przystanków z tablicami informacyjnymi
dotyczącymi najciekawszych obiektów przyrodniczych, historycznych i
krajobrazowych. Wędrówkę najlepiej rozpocząć od parkingu na ul.
Leśnej przy ośrodkach wczasowych. Można tutaj zostawić samochód
i udać się na ścieżkę pieszo lub rowerem.
Po ścieżce mogą poruszać się osoby
indywidualne i zorganizowane grupy. Ścieżka przyrodnicza jest
oznaczona symbolem białego kwadratu z zielonym przekątnym paskiem.
Łączy się ona także z innymi szlakami turystycznymi –
niebieskim „Archeologicznym”, czerwonym „Zamkowym” i
niebieskim rowerowym. Pamiętajmy, że podczas zwiedzania należy
zachowywać się zgodnie z przepisami, m.in. nie należy śmiecić,
spuszczać psów ze smyczy, hałasować, palić ognisk. Pozostawmy
przyrodę taką jaką zastaliśmy.
|
TRASA WYCIECZKI
| 1. Przystanek 0. |
| „Wokół Sułowa” to ścieżka przyrodnicza wyznaczona w celu promocji walorów przyrodniczo-krajobrazowych i kulturowych miejscowości Sułów leżącej w środkowej części Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy”. Na trasie ścieżki turysta może zapoznać się z ukształtowaną przez lodowiec pradoliną i wysoczyznami morenowymi, napotka tez pomniki przyrody i wiele zabytków architektury m.in.. stary młyn wodny, kościoły, barokowy pałac czy zabudowania folwarczne. Ścieżka posiada formę pętli o długości około 5 km, na której ulokowano 8 przystanków z tablicami informacyjnymi dotyczącymi najciekawszych obiektów przyrodniczych, historycznych i krajobrazowych. Wędrówkę najlepiej rozpocząć od parkingu na ul. Leśnej przy ośrodkach wczasowych. Można tutaj zostawić samochód i udać się na ścieżkę pieszo lub rowerem. Po ścieżce mogą poruszać się osoby indywidualne i zorganizowane grupy. Ścieżka przyrodnicza jest oznaczona symbolem białego kwadratu z zielonym przekątnym paskiem. Łączy się ona także z innymi szlakami turystycznymi – niebieskim „Archeologicznym”, czerwonym „Zamkowym” i niebieskim rowerowym. Pamiętajmy, że podczas zwiedzania należy zachowywać się zgodnie z przepisami, m.in. nie należy śmiecić, spuszczać psów ze smyczy, hałasować, palić ognisk. Pozostawmy przyrodę taką, jaką zastaliśmy. |
| 2. Przystanek 1. |
| Miejsce po dawnym zamku Pierwsza pisemna wzmianka o Sułowie pochodzi z 1351 roku. W XIV wieku wzniesiono tutaj zamek będący siedzibą starosty. Był on także wykorzystywany przez książąt oleśnickich jako zamek myśliwski. Wraz z osadą zamek został w 1432 r. splądrowany i spalony przez husytów. Pod koniec XV wieku fort dostał się w ręce rycerzy rabusiów, którzy uczynili sobie z niego bazę wypadową na grabieżcze wyprawy, w czasie których okradali bogatych kupców i podróżnych. Pierwszym rozbójnikiem był niejaki Wawrzyniec Garwolski, którego jednak pojmano i ścięto toporem. Niebawem osiedlił się tutaj kolejny rycerz-rabuś Koschmieder, który w 1488 roku zagarnął zamek. Wkrótce Jan Tarnka z rycerstwem wspartym przez zbrojny oddział wrocławian otoczył warownię i po zaciętej walce pokonał Koschmiedera. Aby na przyszłość zapobiec podobnym wypadkom fortyfikację ostatecznie rozebrano w 1500 roku. Fundamenty zamku, z cegieł i kamieni, były jeszcze widoczne do końca lat sześćdziesiątych XX wieku. |
| 3. Przystanek 2. |
| Dęby nad Młynówką Wzdłuż Młynówki Sułowsko-Radziądzkiej, która nawadnia kompleks stawów w Rudzie Sułowskiej, rośnie szpaler starych dębów szypułkowych. Są one potencjalnym siedliskiem rzadkich i chronionych gatunków owadów – pachnicy dębowej i kozioroga dębosza. Ponadto w wypróchniałych pniach tworzą się dziuple będące schronieniem ptaków (dzięcioły, sowy), gryzoni (wiewiórki) czy nietoperzy. Nierzadko miejsca takie wykorzystują do założenia gniazda szerszenie – największy krajowy przedstawiciel rodziny osowatych. Na tym odcinku Młynówki spotkać można też bobra europejskiego, którego osobniki w poszukiwaniu pożywienia i materiału budulcowego na tamy i żeremia, podgryzają młodsze dęby rosnące nad brzegiem cieku. |
| 4. załamanie trasy |
| skręcamy na ul. Łąkową |
| 5. Przystanek 3. |
| Mały Kościół i trzy dęby Rzymskokatolicki kościół parafialny pw. św. Piotra i Pawła wzniesiono w latach 1731-1734, na planie krzyża z poligonalnymi ramionami. Świątynia jest jednonawowa o konstrukcji ryglowej, z wieżą i dachem pokrytym gontem. Przez mieszkańców Sułowa jest nieoficjalnie nazywany „Małym Kościołem”. Znajdują się przy nim dwa cmentarze – stary i nowy. W narożach kościelnego dziedzińca rosną trzy potężne dęby szypułkowe będące pomnikami przyrody. W dziupli dębu przy drewnianej dzwonnicy, znajduje się figurka NMB. Jego pień spowija dorodny okaz bluszczu pospolitego – chronionej rośliny. Najgrubszy dąb znajduje się w północno-zachodnim narożniku. W obwodzie mierzy przeszło 6 m. Wiek tych drzew oceniono na około 300 lat. |
| 6. załamanie trasy |
| skręcamy na ul. Parkową |
| 7. Przystanek 4. |
| Zabytkowy park Po zachodniej stronie Sułowa wznosi się barokowy pałac zbudowany w 1680 roku. Niegdyś należał kolejno do hrabiów Burghaus, Troschke i Schweinitz. Przy samym pałacu i na jego dziedzińcu rosną: cisy, sosna czarna, żywotniki olbrzymie oraz jałowce wirginijskie. Otacza go piękny park urządzony w stylu angielskim, który założono na powierzchni 11 hektarów w 1775 r. Na terenie parku znajduje się polana, staw, sztucznie usypane wzgórki oraz romantyczna grota wykonana z kamieni. Zachowały się zarysy dawnych alei spacerowych. Rosną w nim okazałe, stare drzewa i krzewy zarówno gatunków rodzimych, jak i obcych. Dość częste są buki pospolite w odmianie purpurowej, graby i dęby, a także: jesiony, klony, lipy drobnolistne i szerokolistne. W jego centralnej części napotkamy dąb burgundzki zwany też dębem frędzelkowatym, nie spotykany w okolicznych parkach. W runie wiosną obficie kwitną zawilce gajowe i żółte, jaskier wiosenny czy jasnota plamista. W znacznych ilościach występują także bluszcz pospolity i podagrycznik. |
| 8. załamanie trasy |
| skręcamy na ul. Polną |
| 9. Przystanek 5. |
| Duży Kościół i dawny cmentarz ewangelicki Rzymskokatolicki kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej jest kościołem pomocniczym parafii sułowskiej. Przed II wojną była to świątynia protestancka wyznania ewangelicko-augsburskiego pw. Świętego Krzyża. Wzniesiono ją w latach 1765-1767. Budynek jest barokowy o ścianach ryglowych i ośmiobocznej konstrukcji, nakryty łamanym dachem i zwieńczony centralnie usytuowaną wieżą. Określany też bywa mianem „Dużego Kościoła”. Przylega doń zakrystia pochodząca z 1846 r. Obok stoi dzwonnica z 1821 r. Wokół kościoła założono w połowie XVIII wieku cmentarz ewangelicki. W owym czasie sułowska gmina ewangelicka obejmowała 14 wsi wraz z 4200 wiernymi. Po II wojnie na cmentarzu zaniechano pochówków i w 1963 r. został on zamknięty. Ostatecznie zlikwidowano go pod koniec lat 80. XX w. Z nekropolii liczącej 400 mogił pozostało jedynie pięć pomników pochodzących z początku XX wieku oraz zabytkowy XIX-wieczny mur ogrodzeniowy. Rosną tutaj także stare lipy i dęby. Wiek tych ostatnich ocenia się na 250-300 lat. |
| 10. Przystanek 6. |
| Pomnik przyrody „Szwedzka Górka” Na miejscu zwanym Szwedzką Górką (do końca II wojny jej nazwa brzmiała Schlachtenberg) 28 lipca 1645 roku rozegrała się jedna z bitew wojny 30-letniej (1618-1648). Krwawe starcie pomiędzy wojskami szwedzkimi, wspierającymi protestantów, a oddziałem austriackim zakończyło się klęską Szwedów i śmiercią ich generała. Zginęło wówczas 151 żołnierzy. Poległych pochowano na wzgórzu pod wielkim głazem, który leży tu do dzisiaj na pamiątkę owego zdarzenia. Obok kamienia stoi też duży metalowy krzyż. Po drugiej stronie drogi, w sosnowym lesie, znajduje się grób szwedzkiego generała, a na nim drewniany krzyż z wyrytą pamiętną datą. Wokół głazu narzutowego rosną sędziwe sosny zwyczajne. Były one nazywane przez Niemców „kalekimi” ze względu na wygląd nienaturalnie powykręcanych pni i konarów. Ich wiek szacuje się na około 120 lat. Są one otoczone ochroną jako pomnik przyrody. Warto wspomnieć, że podobną formą ochrony objęto je już w latach 30. XX wieku. |
| 11. załamanie trasy |
| skręcamy w kierunku Jazu "Sułów", na zachód |
| 12. Przystanek 7. |
| Krawędź pradoliny Baryczy Z tego punktu rozciąga się widok na dobrze zachowany fragment pradoliny Baryczy. Jej krawędź zaznacza się dość stromą skarpą, opadającą w kierunku rzeki. Obecny kształt pradolina zawdzięcza ostatniej epoce lodowcowej. Pod koniec zlodowacenia północnopolskiego (Wisły), które miało miejsce około 12 tysięcy lat temu, olbrzymie masy wody z topniejącego lądolodu spływały wzdłuż jego czoła w kierunku północno-zachodnim, uchodząc ostatecznie do Morza Północnego. Żłobiły przy tym wielkie koryta, dając początek takim formom geomorfologicznym jak pradolina warszawsko-berlińska czy barucko-głogowska, której częścią jest właśnie pradolina Baryczy. Jej szerokość waha się od kilku do kilkunastu kilometrów. Do systemu pradolin przez które płynie Barycz, zalicza się kotliny Milicko-Odolanowską i Żmigrodzką. Dna kotlin i pradoliny zajmują głównie łąki oraz starorzecza stanowiące cenne i godne zachowania siedliska przyrodnicze. |
| 13. Przystanek 8. |
| Jaz „Sułów” Barycz jest główną rzeką regionu zwanego potocznie Doliną Baryczy. Jej długość wynosi 133 km, a dorzecze obejmuje 5534,5 km2. Stanowi ona prawobrzeżny dopływ Odry. Średni spadek rzeki wynosi 0,035% i należy do najmniejszych w Polsce. Przed wiekami Barycz rozlewała się szeroko wieloma korytami nie posiadając wyraźnie wyodrębnionego głównego nurtu – była więc tak zwaną rzeką anastomozującą. Obecnie niemal na całej długości jest obwałowana, tylko na odcinku między Miliczem a Sułowem zachowała swój naturalny charakter. Pozostałością jej dawnych koryt są tutaj liczne meandry i starorzecza. Barycz nie posiada konkretnego źródła. Rzeka bierze swój początek na rozległych mokradłach koło Chynowej. Osobliwością hydrograficzną na skalę europejską jest fakt, że w początkowym biegu Baryczy, pomiędzy Ostrowem a Kotłowem, jej wody odpływają w dwóch różnych kierunkach - zarówno na zachód (przez Odolanów i Milicz do Odry), jak i na wschód (do Prosny jako Gniła Barycz). Zjawisko to określa się mianem bifurkacji. Zatem Barycz posiada dwa ujścia do dwóch różnych rzek. W regionie znajdują się wielkie kompleksy stawów hodowlanych. Aby je napełnić wodą, na Baryczy wzniesiono wiele jazów służących piętrzeniu wody i przekierowywaniu jej do kanałów zwanych młynówkami, a za ich pośrednictwem do stawów. Jednym z takich urządzeń hydrotechnicznych jest właśnie Jaz „Sułów”, przy którym znajduje się również mała elektrownia wodna. |
|
