BAZA EDUKACYJNA

Przedszkole

Klasy I-III

Klasy IV-VIII

Ponadpodstawowe

Dorośli

Ścieżka dydaktyczna w Zespole Pałacowo- Parkowym w Miliczu

Ścieżki edukacyjne (Mapa), Autor: Zofia Pietryka , Stowarzyszenie na Rzecz Edukacji Ekologicznej "Dolina Baryczy"
OPIS

Trasa ścieżki dydaktycznej rozpoczyna się przy ruinach zamku ( można dojść od przystanku PKS w Miliczu ulicą J. Piłsudskiego a następnie ul. Kasztelańską). Następny przystanek znajduje się na dziedzińcu Pałacu Klasycystycznego (obecnie siedziba Technikum Leśnego). Trzeci przystanek zachęca do zwiedzenia Izby Regionalnej. Potem kierujemy się w stronę mostka na Młynówce  (jest to czwarty przystanek)- proponujemy wstępne zapoznanie się z występującymi w parku gatunkami drzew liściastych. W pobliżu mostka można przeprowadzić fizykochemiczne badania wody (piąty przystanek). Za mostkiem jest miejsce, w którym w okresie zimowym są ustawione urządzenia łowieckie.

Szósty przystanek znajduje się w głębi parku i sprzyja prowadzeniu obserwacji ptaków, rozpoznawania gatunków roślin charakterystycznych dla poszczególnych warstw lasu. Znajduje się tutaj skupisko ciekawych gatunków drzew iglastych. Pomiędzy przystankami 6 i 7 proponujemy prowadzenie badań przyrodniczych np. określanie poziomu stężenia dwutlenku siarki metoda skali porostowej, obliczanie wysokości Górki Parkowej i wiele innych (patrz  w karty pracy). Końcowy przystanek to miejsce o dużej wartości przyrodniczej. Znajduje się tutaj pomnikowy okaz dębu, gęsto porośnięty bluszczem, niedaleko ścieżki rośnie cypryśnik błotny i skrzydłorzech kaukaski.

Cała trasa ma długość ok.1500 m. Jest to teren przystosowany do spacerowania, więc jest łatwy do przejścia, zarówno dla małych dzieci jak i osób starszych. Czas potrzebny do zrealizowania zadań na ścieżce zależy od wykonywanych ćwiczeń. Optymalnie należy zaplanować ok. 3 godz

TRASA WYCIECZKI

1. Przystanek: Ruiny zamku piastowskiego z XIV wieku Grobowiec z rudy darniowej
Opis: Dojście od ulicy Kasztelańskiej. Trasa ścieżki dydaktycznej rozpoczyna się w miejscu, które ma szczególne znaczenia dla historii naszego regionu. Po prawej stronie widoczne są ruiny, w dawnych czasach był to okazały zamek o bogatej i różnorodnej architekturze. Uwaga! Ze względu na bezpieczeństwo nie wolno zbliżać się do ruin. Po lewej stronie ścieżki - można zbliżyć się do pozostałości po grobowcu z rudy darniowej Zamek w Miliczu Przenieśmy się w naszej wyobraźni w czasie- jest druga połowa XIV w. Jednym z ważniejszych księstw śląskich- księstwem oleśnickim rządzi książę Konrad I. Do posiadanego wcześniej Sułowa i Żmigrodu książę dokupuje od biskupa wrocławskiego Przedsława z Pogorzeli (następcy słynnego biskupa Nankera) Milicz i w ten sposób staje się najpotężniejszym panem ziem w dolinie Baryczy. W Miliczu jako w centralny ośrodku kasztelani książę rozpoczyna budowę murowanego zamku. Była to budowla w stylu gotyckim, na planie nieregularnego wieloboku. Ściany nośne i zewnętrzne liczyły sobie ponad 150 cm grubości. Usytuowana na lewym brzegu Baryczy, pomiędzy rzeką a kanałem Młynówka. Zamek otaczały mury kształtu zbliżonego do owalu o średnicy od 40 do 55 m. z wjazdem od strony wschodniej oraz fosa. Po południowej stronie dziedzińca znajdowała się wykonana z cegły trójkondygnacyjna wieża mieszkalna. Zamek strzegł ważnej strategicznie przeprawy przez rzekę Barycz oraz był rezydencją księcia, gdy przebywał on w Miliczu a także siedzibą książęcego starosty. Później stał się siedziba właścicieli tzw. wolnego państwa stanowego, w latach 1494 – 1590 Kurzbachów a w latach 1592 – 1797 Maltzanów. Zamek był niszczony przez najeżdżających Milicz husytów w 1432r. oraz przez pożary w 1536 – 1797. Po pierwszym pożarze ówczesny właściciel zamku Zygmunt Kurzbach przebudowuje go w stylu renesansowym i te renesansowe elementy zamku, jak nadproża okienne, blendy, czyli ślepe okna będące tylko motywem zdobniczym czy wreszcie kolebkowe sklepienia są jeszcze widoczne do dziś. Po pożarze w 1797 ówcześni właściciele zamku Maltzanowie przenieśli się do nowo wybudowanego pałacu, a zamek przeznaczyli na przędzalnię bawełny oraz farbiarnię sukna. W części budynku funkcjonował też teatr. Od połowy XIX w zamek popadał w coraz większą ruinę. Grobowiec i legenda Ok. 100 m od pałacu, w pobliżu ogrodzenia znajdują się ruiny grobowca w stylu rzymskim, z rudy darniowej, wys. Ok. 1,8 m, na rzucie kwadratu 2x2 m, zwieńczonego częściowo zniszczoną kopułą. Według źródeł niemieckich jest to grobowiec pani von Kurzbach, według legendy – zabójców Jadwigi Zarębianki, córki kasztelana milickiego.
2. Przystanek: Pałac klasycystyczny z XVIII wieku (obecnie siedziba Technikum Leśnego)
Opis: Wchodzimy na dziedziniec i zatrzymujemy się w pobliżu bramy. Jest to dogodne miejsce do omówienia historii, architektury pałacu i jego otoczenia. Zwracamy uwagę na pseudoklasycystyczne posagi nimf ozdabiające bramę oraz fontannę w stylu secesyjnym. Następnie przechodzimy bliżej pałacu obserwując jego bogatą architekturę. Zwracamy uwagę na posągi koni oraz rzeźbę pięściarza. Na dziedzińcu jest dużo zadbanej zieleni w tym ciekawie przystrzyżone żywopłoty, różne gatunki drzew i krzewów, w tym kilka okazów jarzębu szwedzkiego . Historia i architektura pałacu Pałac klasycystyczny, wybudowany w latach 1790-99 według projektu K.G. Geisslera dla Joachima Karola von Maltzana stał się kolejną siedzibą tego rodu. Poprzednią stanowił zamek przejęty przez Maltzanów po rodzinie Kurzbachów. Maltzanowie byli właścicielami Milicza od 1590 do 1808 roku. Ostatnią osobą rezydująca w pałacu do 1945 r. była Elżbieta, wdowa po właścicielu posiadłości- Karolu Joachimie Maltzanie. Pałac należy do nielicznych tego rodzaju budowli na Dolnym Ślasku, swoim wyglądem nawiązuje do Pałacu Sanssouci i Nenes Palais w Poczdamie. Obecnie w pałacu mieści się Zespół Szkół Przyrodniczych. Dziedziniec rezydencji otwiera brama ozdobiona pseudoklasycystycznymi posągami nimf w kąpieli. Na środku znajduje się fontanna w stylu secesyjnym z 1910 roku, wykonana przez C. Paczka- Wagner oraz 2 posągi koni wykonane z brązu. Po prawej stronie tuż przy budynku znajduje się posąg „odpoczywającego pięściarza”- będący kopią rzeźby hellenistycznej. Budowlę zaprojektowano na planie wydłużonego prostokąta, dzięki czemu sale od strony południowej (stanowiące większość) zostały dobrze oświetlone. W zewnętrznej części pałacu widzimy szereg elementów klasycystycznych: - Budynek pokrywa dwuspadowy dach z niewielkimi oknami mansardowymi. - Dodatkowo dach zwieńczają kopuły. - W budynku można zauważyć podział na pionowe segmenty, które wyznaczają kolumny, pilastry (płaskie filary z bazą i głowicą umieszczoną na ścianach) oraz ryzality (część budynku wysunięta z płaszczyzny elewacji równa jej wysokością i tworząca z nią całość). - W części Centralnej znajduje się: klasycystyczny portyk (zewnętrzna część budynku, najczęściej poprzedzająca wejście główne, ozdobiona kolumnadą), którego kolumny podtrzymują trójkątny fronton (górna, trójkątna część fasady budynku). - Wzdłuż budynku i częściowo między kondygnacjami biegnie gzyms (poziomy element muru akcentujący podział elewacji). - Okna pałacu ozdabiają obramowania, a w części parterowej dodatkowo tzw. zworniki pionowe zwieńczenia górnej części okna. - Kopułę i fragmenty ścian nad oknami ozdabiają girlandy (ozdoba w formie wieńca, splotu lub wiązanki) W salach pałacu przebywali zaproszeni przez Joachima Karola hrabiego Maltzana w 1813r. król Prus Fryderyk Wilhelm III i car rosyjski Aleksander I- obaj organizowali koalicję antynapoleońską. Na cześć cara nazwano jego imieniem jedną z pałacowych sal. Na uwagę zasługuje szczególnie owalna sala zwana rycerską lub balową- obecnie jest to aula szkoły. Według wspomnień Marii von Maltzan siostry ostatniego właściciela pałacu Karola było to miejsce koncertów, świąt rodzinnych, bali karnawałowych. Pomieszczenie w odcieniu błękitnym ogrzewały dwa kominki i zdobiły stare malowidła na sklepieniu. Obok znajdował się mały salon, ozdobiony licznymi portretami dzieci. W innym pomieszczeniu- zwanym salą renesansową można było podziwiać stare i cenne gobeliny. Natomiast w sali zwanej „muzeum” znajdowały się cenne kolekcje instrumentów muzycznych oraz resztki sztandarów z czasów wojny północnej. Ponadto w pałacu były kolekcje malarskie, zbiory zegarów i cennych miedziorytów. Wewnątrz pałacu znajduje się także dziedziniec zwany herbowym, gdyż w jego ścianach umieszczono przeniesione z zamku kamienne herby właścicieli Milicza. Na środku dziedzińca stoi posąg młodego myśliwego. Do zespołu pałacowego należały także: dom mieszkalny z kotłownią, oficyna pałacowa, stajnie, stróżówka i druga brama, oddzielająca park od głównej ulicy. Zespół pałacowy otacza park o powierzchni ok.50 ha, założony na przełomie XVIII i XIX w. w stylu angielskim- jest to jeden z pierwszych na Dolnym Śląsku park tego rodzaju. Oprócz bogatej kolekcji roślin znajdowały się w nim: grobowce, kamienne latarnie, budowle przypominające starożytne ruiny, drewniane mosty.
3. Przystanek: Izba Regionalna
Izba Regionalna w Miliczu istnieje od 22.02.2002r. i działa pod patronatem Stowarzyszenia Na Rzecz Rozwoju Doliny Baryczy. Zlokalizowana jest w XIX wiecznej oficynie pałacu Maltzanów (obecnie Zespół Szkół Przyrodniczych). Zwiedzając sale znajdujące się na parterze można zobaczyć dawne narzędzia pracy tj: cepy, żarna służące do rozcierania ziaren na mąkę, stępa z tłuczkiem ubijakiem. Znajduje się sprzęt związany z przetwórstwem mleka: masielnica, drewniana prasa do wyciskania serwatki z białego sera, maszynka do lodów. Wśród przedmiotów, którymi posługiwały się dawniej kobiety przy pracach domowych można wyróżnić żelazka (na duszę i na żar), tarki do prania (metalowe i łączone z drewnem), pralkę z 1905r., kołowrotek, krosno. Odrębny dział zbiorów to stare fotografie, dzięki którym możemy odtworzyć różne przejawy dawnego życia, poznać historię Milicza. Znajdują się również eksponaty związane z II wojną światową (m.in. hełmy, manierkę wojskowa, maszynopis wspomnień pierwszych mieszkańców Milicza opisujący życie na naszym terenie w czasach wojennych). W salach znajdujących się na piętrze możemy poznać historię rybactwa oraz podziwiać różnorodne prace plastyczne wykonane przez dzieci, młodzież oraz osoby dorosłe – witraże malowane na szkle, gobeliny, hafty, koronki, liściaki itp. Na szczególną uwagę zasługują eksponujące kolekcje zdjęć przyrodniczych z największego w Polsce Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy” ze słynnymi w Europie stawami zbudowanymi przez cystersów. „Zatrzymana” w kadrze malownicza fauna i flora zachwyca wszystkich - nie tylko miłośników przyrody i fotografii Zbiory izby są sukcesywnie uzupełniane, a te zebrane wcześniej stanowią świetny materiał edukacyjny (zwłaszcza w zakresie historii i edukacji regionalnej). Dzięki Izbie Regionalnej udaje się nam ocalić ślady życia naszych przodków. Ocalić i… zachować dla następnych pokoleń.
4. Przystanek: Charakterystyka i położenie parku milickiego Drzewa liściaste
Opis: Idziemy w kierunku mostka nad Młynówką, która jest dopływem Baryczy. Przed nami park w stylu angielskim. Proponujemy obserwacje i rozpoznawanie gatunków drzew liściastych. Park - teren rekreacyjny, przeważnie z dużą ilością flory, w tym często zadrzewiony. W miastach ma charakter dużego, swobodnie ukształtowanego ogrodu z alejami spacerowymi. W XV - XVI wieku w Anglii, Francji i Włoszech oznaczał zwierzyniec - ogrodzone tereny leśne przeznaczone do polowań. W epoce baroku określenie park zaczęło odnosić się do ogrodów ozdobnych. Kategorie parków to m. in.: krajobrazowe, narodowe, miejskie, zdrojowe, botaniczne, ludowe, sportowe, pałacowe, park safari, park etnograficzny itd. Park w stylu angielskim charakteryzuje się swobodną kompozycją drzew i krzewów, naśladującą naturalny krajobraz. Park w Miliczu założony został na przełomie XVIII i XIX wieku z inicjatywy hr. Joachima Karola Maltzana jako pierwszy park w stylu angielskim na Śląsku. W obrębie zespołu znajdują się ruiny zamku piastowskiego z XIV wieku i pałac klasycystyczny z XVIII wieku ( obecnie siedziba Zespołu Szkół Przyrodniczych) Park zajmuje wraz z przyległym lasem obszar 80 ha. W drzewostanie dominują: dęby szypułkowe, klony pospolite, jawory, lipy drobnolistne, wiązy szypułkowe, świerki pospolite. Występują również: buki pospolite, jesiony wyniosłe, lipy szerokolistne, olsze czarne, topole białe a z iglastych: daglezje zielone, sosny pospolite, sosny czarne i wejmutki. Z drzew obcego pochodzenia warto zwrócić uwagę na cypryśnik błotny, skupienia choiny kanadyjskiej, żywotniki olbrzymie, skrzydłorzech kaukaski oraz buk pospolity odmiany purpurowej. Wiosną nasza uwagę zwrócą kwitnące krzewy różaneczników i azalii pontyjskiej. Na pniach drzew widoczne są kwitnące okazy naszego polskiego pnącza – bluszczu pospolitego. Ogółem w parku stwierdzono występowanie około 80 gatunków i odmian drzew i krzewów. Rosną też liczne rośliny zielne tj: zawilec gajowy, złoć żółta, niecierpek drobnokwiatowy, glistnik jakółcze ziele i wiele innych. Na starych dębach można spotkać ślady żerowania larw chrząszcza kozoroga dębosza. Park jest miejscem gnazdowania i żerowania wielu gatunków ptaków tj. szpak, zięba, bogatka, pierwiosnek, słowik rdzawy, kos i wiele innych. Ruiny zamku, stare drzewa są dobrym miejscem schronienia dla nietoperzy, które tu licznie występują a rozległe powierzchnie wodne i bliskość lasu dają im możliwość zdobywania pożywienia.
5. Przystanek: Młynówka – badania wody
Opis: Przy mostku na Młynówce można przeprowadzić badania dotyczące właściwości fizykochemicznych wody, obserwacje roślin i zwierząt, badanie prędkości nurtu wody, szerokości koryta cieku, opis brzegów itp. Następnie trasa ścieżki wiedzie w kierunku zadrzewień, po prawej stronie widoczna jest polana. Młynówka Sztuczny kanał, który prowadzi wody z kompleksu Stawno na zachód do magazynów zimochowów (zbiorników wodnych, w których przechowuje się ryby do czasu odłowów). Nazwa pochodzi od młyna, który jeszcze do niedawna funkcjonował, napędzany był wodą z Młynówki.
6. Przystanek: Warstwowa budowa lasu Ptaki Kozioróg dębosz
Opis: Wchodzimy w część parku, w której struktura drzewostanu jest wielopiętrowa. Występują gatunki rodzime i pochodzenia obcego. Miejsce dogodne jest do przeprowadzenia obserwacji i rozpoznawania gatunków organizmów charakterystycznych dla lasu. Badania możemy prowadzić po jednej i drugiej stronie mostka nad Młynówką. Zwracamy szczególną uwagę na ptaki, zarówno te najliczniejsze jak również mniej liczne. Obserwacje miejsca żerowania kozioroga dębosza można przeprowadzić na pniu okazałego dębu rosnącego za mostkiem w tym celu, należy skręcić ścieżką w prawo (ok. 100m. od mostka)
7. Przystanek: Obserwacje i badania przyrodnicze Górka Parkowa
Opis: Pomiędzy przystankami 6 i 7 możemy wykonać szereg obserwacji dotyczących flory i fauny parku, wzdłuż ścieżki rosną rośliny zielne, które można oznaczyć i zebrać do zielnika. Ścieżka jest równoległa do ul. Sułowskiej, proponujemy przeprowadzić badania czystości powietrza w oparciu o skalę porostową i porównać wyniki po obu stronach ścieżki. Po lewej stronie znajdują się rozlewiska kanału Młynówki, przy zachowaniu ostrożności można tutaj wykonać badania wody. Szerokie pole widzenia stwarza możliwość wykonania pomiarów wysokości drzew oraz wysokości względnej Górki Parkowej. Na murze jest stanowisko niewielkiej paproci - zanokcicy murowej
8. Przystanek: Pomnik przyrody- Dąb szypułkowy Polska liana- Bluszcz pospolity Cypryśnik błotny
Opis: Miejsce przy kanale Młynówka. Z daleka widoczny jest potężny okaz dębu szypułkowego o obwodzie 700 cm. wiek ok. 300 - 400 lat – ma wymiary pomnika przyrody. Po pniu drzewa wspina się okazały bluszcz z kwiatostanami. Po lewej stronie ścieżki ( ok.20 m.) rośnie okazały cypryśnik błotny.
9. Mostek na Młynówce
Zakończenie trasy ścieżki
 0/5
PLIKI ZASOBU
 
( 11304 KB .DOC )
MATERIAŁY MULTIMEDIALNE
SŁOWA KLUCZOWE
TRASA WYCIECZKI
Ścieżka dydaktyczna jest wynikiem pracy zespołu nauczycieli przyrodników i regionalistów. Przygotowane materiały dydaktyczne i metodyczne dostosowane są do różnych poziomów nauczania oraz możliwości i zainteresowań dzieci i młodzieży. Na trasie ścieżki wyznaczono osiem przystanków, do których opracowano materiały edukacyjne z zakresu biologii, geografii, historii. Publikacja zawiera też propozycje kart pracy dla uczniów z informacją, na którym przystanku.
OPINIE I KOMENTARZE  

» Zgłoś uwagi
CMS, internetART
Nasz serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich zapis lub wykorzystanie. Więcej informacji można znaleźć w Polityce prywatności.
Akceptuję
zamknij