Kozioróg dębosz

Kozioróg dębosz (Cerambyx cerdo)

Opis: Drugi największy owad w Polsce. Długość nierzadko przekracza 50 mm. Ciało dość masywne, smukłe, zwężające się ku odwłokowi. Barwa czarna, o metalicznym połysku. Pokrywy na końcach niekiedy czerwono-brunatne o ciemno wiśniowym odcieniu. Czułki u samic długości ciała, u samców do dwóch razy dłuższe. Silne żuwaczki. Jaja wydłużone, około 4 mm długie i do 2 mm szerokie, owalne, mlecznożółte. Larwa miękka, lekko grzbietobrzusznie spłaszczona o kremowej barwie, do 100 mm długości.

Występowanie: Związany głównie z dębem szypułkowym, rzadziej z dębem bezszypułkowym. Najczęstsze siedliska w dorzeczu rzek, alejach dębowych, starych parkach – nawet w miastach, na skrajach lasów o ekspozycji południowej. W Dolinie Baryczy znany od dawna, częsty zwłaszcza w alejach dębowych wzdłuż stawów i dróg.

Tryb życia: Przez znaczą część cyklu w formie larwy o skrytym trybie życia, żerującej wewnątrz drzewa. Dorosły osobnik żyje krótko. Żywi się sporadycznie nektarem kwiatów i sokiem wypływającym z ran drzew. Aktywność podczas ciepłych, słonecznych dni zwiększa się o zmierzchu, zwłaszcza w parne, przedburzowe wieczory. Lot powolny i ociężały, słyszalny w postaci brzęczenia o niskim tonie. W razie zaniepokojenia szybko ucieka lub spada z drzewa, udając martwego.

Rozmnażanie: Ksylofag żeruje wewnątrz ponad 100-letnich zdrowych i zamierających dębów. Ze złożonych na powierzchni kory jaj – w okresie rójki przypadającej głównie na okres od czerwca do końca lipca – wylęgają się larwy, które wgryzają się w głąb drzewa. Po okresie żeru – trwającym od 3 do 5 lat – na jesień larwa formuję kolebkę poczwarkową, gdzie przeobraża się w formę dorosłą. Dojrzałe osobniki wygryzają się pod koniec ciepłej wiosny, pozostawiając charakterystyczne owalne żery. Następnie przystępują do rójki.