Akcja ratowania małży na Młynówce Milickiej

Od 21 do 23 listopada na Młynówce Milickiej wzdłuż Alei Wodniaków przeprowadzono działania z czynnej ochrony gatunkowej polegające na ratowaniu małży wydobytych na brzeg cieku przez koparkę podczas prac utrzymaniowych.

Na ratunek małżom

W dniach 21-23 listopada 2024 r. harcerze z Hufca ZHP Powiatu Milickiego, pracownicy Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy” oraz przedstawiciele Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie przeprowadzili wspólną akcję ratowania małży na Młynówce Milickiej.

Małże słodkowodne są bardzo ważnym elementem ekosystemów wodnych, świadczącym o ich dobrostanie. Niektóre gatunki objęto nawet ochroną prawną. Niestety, należą one do jednej z najsilniej zagrożonych grup zwierząt bezkręgowych. Zanikanie ich populacji ma wiele przyczyn – degradacja lub likwidacja siedlisk, eutrofizacja, zanieczyszczenie wód, regulacja i piętrzenie rzek.

Do ich masowej śmierci przyczyniają się także prace utrzymaniowe prowadzone na różnego rodzaju ciekach wodnych. Polegają one na wybieraniu przez koparkę osadów dennych i wodorostów, a niezamierzonym skutkiem owych działań jest śmierć wielu organizmów wodnych. Szczególnie narażone są te z nich, które mają słabe zdolności lokomocyjne. Do nich należą małże, które pozostawione na brzegu reagują zamknięciem muszli i nie mają szans na przeżycie dłużej niż kilka godzin lub dni (w zależności od warunków).

W naszym regionie małże zasiedlają głównie wielkie stawy hodowlane, mniejsze zbiorniki oraz niektóre odcinki kanałów i samą rzekę Barycz. W Młynówce Milickiej występują dość licznie, a ponieważ od wielu lat jest ona poddawana pracom utrzymaniowym, mnóstwo tych mięczaków ginie. W tym roku po raz pierwszy zorganizowano akcję mającą na celu ratowanie małży, które zostały wydobyte przez koparkę podczas odmulania i oczyszczania cieku.

Inicjatorem działań był Dolnośląski Zespół Parków Krajobrazowych, który do współpracy zaprosił Zarząd Zlewni w Lesznie PGW Wody Polskie. Do akcji włączono również harcerzy z Hufca Powiatu Milickiego. Za pomocą grabi małże wybierano z osadów pozostawionych przez koparkę wzdłuż całej Alei Wodniaków w Miliczu. Mięczaki umieszczano w wiaderkach napełnionych wodą i przenoszono w bezpieczniejsze dla nich miejsca. Podczas wypuszczania liczono i określano gatunki.

Akcja trwała trzy dni, od 21 do 23 listopada, i przed wyruszeniem w teren każda grupa miała krótką odprawę w Centrum Bioróżnorodności „Doliny Baryczy” przy milickim zalewie. W pierwszym dniu, niemal tuż za koparką hakującą koryto Młynówki, podążało czterech pracowników DZPK, którzy z urobku pozostawionego na brzegu wyjmowali małże. W drugim dniu do akcji włączyli się pracownicy Nadzoru Wodnego w Miliczu oraz starsi harcerze z II Szczepu Drużyn „Panta Rei” im. J. Korczaka. Działania zakończyły się w sobotę, kiedy do pomocy przybyli młodsi harcerze także z II Szczepu Drużyn.

W działania związane z ratowaniem małży zaangażowanych było 16 osób. Na odcinku ponad 1700 metrów łącznie zebrano 471 okazów małży. Podczas zbierania małży uratowano też kilka młodych ryb wśród których były karasie, okoń i lin.