Goryczak żółciowy

GORYCZAK ŻÓŁCIOWY (Tylopilus felleus)

Grzyb występujący pospolicie na terenie całej Polski – w tym również w Dolinie Baryczy. To jeden z najczęściej mylonych przez niedoświadczonych grzybiarzy gatunków. Nie jest trujący, lecz z uwagi na gorzki smak (cecha odróżniająca go od prawdziwka, podgrzybka i koźlarza) niejadalny.

Kapelusz: o średnicy ok. 15 cm (nawet 20 cm). Barwa kapelusza przybiera różnorodne odcienie brązu. Kształt początkowo półkulisty, później wypukły, w końcu płasko poduszkowaty. Powierzchnia matowa u starszych okazów gładka, w czasie suszy błyszcząca, a podczas deszczu słabo śluzowata. Skórkę bardzo trudno oddzielić od miąższu.

Hymenofor w postaci rurek: początkowo białych, potem różowych (cecha odróżniająca go od prawdziwka, podgrzybka i koźlarza). Łatwo oddzielają się od kapelusza. Po naciśnięciu ulegają przebarwieniu na ciemnoróżowy kolor.

Trzon: w kolorze oliwkowo-brązowym, u góry jaśniejszy. Na całej powierzchni trzonu wyraźna, wypukła, ciemniejsza siateczka. Miąższ biały i twardy (u starszych okazów gąbczasty), po przecięciu lekko różowieje.

Można pomylić go z: borowikiem szlachetnym, podgrzybkiem brunatnym i koźlarzem babką.

Mikoryza: z sosną.

Występowanie: w lasach iglastych i mieszanych, na glebach ubogich w wapń, od czerwca do października.

Ciekawostka: grzybiarze często mówią o nim „szatan” lub „borowik szatański” – nic bardziej mylnego. „Borowik szatański” (czyli „szatan”) to zupełnie odrębny gatunek. Oba grzyby różnią się zarówno wyglądem, jak i miejscem występowania. „Szatan” występuje prawie wyłącznie w górach, jest gatunkiem śmiertelnie trującym, bardzo rzadko spotykanym i pod ścisłą ochroną; w Dolinie Baryczy trudno go znaleźć. Nie warto zbierać goryczaków; nawet niewielka ilość potrafi zepsuć całą potrawę swoją goryczą.