Hrabina Maria von Maltzan

Maria von Maltzan (Gmina Milicz)

               Urodziła się 25 marca 1909 r. w Miliczu; zmarła w Berlinie 12 listopada 1997 r.

                                            Życiorys

Jej pełne imię i nazwisko brzmiało: Maria Helene Francoise Izabel hrabianka von Maltzan, baronówna Wartenberg i Penzlin. Urodziła się jako najmłodsze z siedmiorga dzieci hrabiego Andreasa von Maltzan właściciela dóbr ziemskich w Miliczu, Miłosławicach, Piękocinie Małym i Miłochowicach oraz Elizabeth hrabianki von der Schulenburg.  Do gimnazjum Maria uczęszczała w Cieplicach Śl. (Warmbrunn), maturę zdała w Berlinie, nauki przyrodnicze studiowała na uniwersytetach we Wrocławiu i Monachium, gdzie w roku 1933 obroniła dysertację doktorską z ichtiologii.

Kategorycznie odrzuciła propozycje wstąpienia do partii nazistowskiej, za co spotkały ją szykany i bezrobocie. Ktoś ze znajomych doniósł na nią i trafiła na Gestapo, gdzie była brutalnie przesłuchiwana. Współpracowała aktywnie z opozycją antynazistowską np. z jezuitą o. Muckermannem. Kiedy zaczęto ją inwigilować wyjechała na kilkumiesięczną podróż po Afryce Północnej śladem swojego XIX wiecznego przodka znanego podróżnika Heinricha von Maltzana. Kiedy wybuchła wojna powróciła do Niemiec i rozpoczęła studia weterynarii na berlińskim uniwersytecie. W tym okresie we współpracy z protestancką gminą szwedzką w Berlinie zajmowała się ukrywaniem prześladowanych niemieckich Żydów, zdobywała dla nich żywność wykradając mięso z zakładu ćwiczeń katedry weterynarii oraz fałszywe dokumenty m.in. wizy do Szwecji (uratowała w ten sposób ok. 60 osób, w tym znanego wydawcę i dziennikarza Hansa Hirschela).

Po wojnie pozostała w Berlinie, gdzie w dzielnicy Kreuzberg zamieszkanej głównie przez Turków, Polaków i ludność kolorową prowadziła znaną lecznicę weterynaryjną. W 1989 r. została odznaczona Orderem Zasługi Landu Berlin.

Już od najmłodszych lat zaszczepiono jej miłość do przyrody. Jak sama później napisała: „Moje dzieciństwo łączyło się trwale ze zwierzętami. Byłam najmłodsza z rodzeństwa, dlatego sporo czasu spędzałam ze swoimi świnkami morskimi czy królikami, które uparcie hodowałam. Miałam też kanarki i papugi. Jedne zwierzęta udawało mi się pozyskać drogą wymiany, inne były prezentami, a jeszcze inne po prostu kupowałam. Później świat przysłoniła mi miłość do koni. Jako dziecko dostałam kucyka, w ten sposób każde z rodzeństwa zdobywało za młodych lat ostrogi jeździeckie”. Znana ze swojej fantazji i często szalonych pomysłów w czasie studiów przyjaźniła się z wieloma monachijskimi satyrykami, malarzami, aktorami i pisarzami z kręgów tamtejszej artystycznej bohemy. Była wyjątkowa również jeżeli chodzi o zainteresowania motoryzacją, posiadała prawo jazdy na  samochód osobowy, motocykl oraz autobus, a kursy opłaciła pracując w zakładzie naprawczym samochodów.     

 Oprac. Dariusz Kaliszczak 

Bibliografia

Maltzan M., Bij w werbel i nie lękaj się, Wrocław 2010.

Maria von Maltzan - najsłynniejszy weterynarz z Milicza, „Gazeta Milicka”, nr 14 i 17 z 2003 r.