Luiza Radziwiłłowa

Luiza Radziwiłłowa (Gmina Przygodzice)

Urodziła się 24 maja 1770 r. w Berlinie; zmarła 7 grudnia 1836 r. w Berlinie.

Życiorys

Fryderyka Dorota Luiza Filipina Hohenzollern urodziła się w Berlinie w rodzinie księcia Augusta Ferdynanda Pruskiego i Anny Elżbiety Luizy córki margrabiego von Brandenburg-Schwedt. Jej dziadkiem był król pruski Fryderyk Wilhelm I, a stryjem król Fryderyk II Wielki.

W kwietniu 1795 r. do Berlina przyjechali Helena i Michał Hieronim Radziwiłłowie z synem Antonim. Radziwiłłom przyświecał konkretny cel. W tragicznym dla państwa polskiego okresie myśleli o doprowadzeniu do korzystnego ożenku syna. Książę, mimo że był młodszy o pięć lat, spodobał się Luizie i wkrótce się jej oświadczył się. Po licznych ceregielach król pruski wyraził zgodę na małżeństwo. Ślub odbył się 17 marca 1796 r. Udzielił go ksiądz Franciszek Malczewski z Poznania i pobłogosławił pastor Conrad. Michał Hieronim przekazał żeniącemu się synowi dobra przygodzickie. Rodzice księcia Antoniego zakupili też dla młodego małżeństwa pałac w Berlinie.

Luiza Radziwiłłowa utrzymywała dobre stosunki z najważniejszymi politykami pruskimi tamtych czasów, w tym Wilhelmem von Humboldtem, Carlem von Clausewitzem oraz oraz Karlem von Stein, umacniała tym samym pozycję męża na dworze pruskim. Wspierała artystów, a pałac jej męża przy Wilhelmstrasse w Berlinie stał się znanym salonem spotkań literatów i muzyków.

Od 1816 r. żyła wraz z mężem w Wielkopolsce, ponieważ książę Antonin Radziwiłł podczas kongresu wiedeńskiego został mianowany namiestnikiem Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Ich ulubionym miejscem pobytu był Antonin, gdzie książę Antoni wybudował pałac myśliwski. W Poznaniu ich siedzibą był pałac namiestnikowski. Księżna dobrze zapisała się w historii miasta ze względu na swoją działalność charytatywną, interwencje u władz pruskich na rzecz Polaków, wspieranie finansowe utalentowanej młodzieży polskiej. W 1830 r. założyła w Poznaniu pierwszą szkołę żeńską.

Z ośmiorga dzieci: Wilhelm, Luiza (Loulu), Fryderyka, Eliza, Władysław i Wanda, księżna Luiza Radziwiłłowa musiała przeżyć śmierć pięciorga oraz męża. Zmarła 7 grudnia 1836 r. w Berlinie. Ze swoimi dziećmi i mężem spoczęła w kaplicy w Antoninie 29 sierpnia 1838 roku, kiedy to odbył się pogrzeb siedmiu osób z rodziny książąt Radziwiłłów.

Związki z gminą Przygodzice

Kilkakrotnie przebywała w Antoninie goszcząc za każdym razem wiele wybitnych postaci z kręgów politycznych i artystycznych. Zadecydowała też o wybudowaniu kaplicy mauzoleum Radziwiłłów. Wybudowali ją już po jej śmierci synowie Wilhelm i Bogusław. Obecnie pełni ona funkcję kościoła pw. MB Ostrobramskiej.

Oprac. Edmund Radziszewski

Bibliografia

Radziszewski E., Radziwiłłowie wielkopolscy. Od Kiernowa do Antonina, [w:] „Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Genealogicznego”, t. IV, Ostrów Wielkopolski 2009, s. 81-118.