WIE 2018_Na olchowym szlaku_Regionalny Konkurs o Dolinie Baryczy POZNAJĘ i GRAM w Dolinę Baryczy

Ścieżki edukacyjne (Mapa), Autor: Zuzanna Pietrzykowska, Jakub Gajewski , Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Jana Pawła II w Twardogórze

OPIS

Nasza ścieżka została wytyczona w rezerwacie torfowiskowym ze względu na roślinność, która do swojego rozwoju potrzebuje terenów silnie uwilgotnionych. Wędrówka ścieżką umożliwia poznawanie najciekawszych zbiorowisk roślin bagiennych i bagienno – łąkowych. Poprzez bezpośrednią obserwację najbliższej okolicy kształciliśmy umiejętności orientacji w terenie, rozpoznawania roślin, dokonywania pomiarów, dokumentowania i interpretacji wyników. Trasa naszej ścieżki obejmuje 7 przystanków. Opracowaliśmy także przykładową kartę pracy. Warto odwiedzić naszą ścieżkę ze względu na specyficzne warunki siedliskowe, jakie panują na torfowiskach. Znaczna część roślin torfowiskowych to gatunki rzadkie i chronione o specyficznych wymaganiach siedliskowych. Część z nich możemy zaobserwować na ścieżce. Opis przystanków to jednocześnie propozycja wyglądu tablic na ścieżce.

Metryczka

1. Tytuł pracy: „Na olchowym szlaku”

2. Szkoła: „Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jan Pawła II W Twardogórze

3. Imię i nazwisko nauczyciela: Marta Kozioł – Skrzypczak

Imię i nazwisko autorów pracy

Jakie zadania wykonywał przy pracy konkursowej

Zuzanna Pietrzykowska

Jakub Gajewski

Zbieranie materiałów: określanie kierunków geograficznych na podstawie mchu na drzewie oraz kompasu, wykonywanie dokumentacji, zdjęć, badanie pH wody i gleby, zapisywanie wyników, nazywanie i rozpoznawanie roślin, opracowanie karty pracy

4. Źródła materiałów wykorzystanych przy pracy:

- podręcznik do przyrody kl. V autor: Elżbieta Szedzianis, Krystyna Tryl, E. Dudek

- przewodnik do oznaczania roślin

- atlas przyrodniczy dla klas IV – VI

- ścieżka przyrodnicza opracowana przez E. Ranoszka

- "Uroki Twardogóry i okolic" autor: B. Hołubka, E. Lewkowska

5. W pracy zostały wykorzystane własne materiały:

- zdjęcia roślin

- opisy do zdjęć

- teksty

TRASA WYCIECZKI

1. Rezerwat

Tablica informacyjna: Mapa ścieżki "Na olchowym szlaku" Rezerwat "Torfowisko koło Grabowna Wielkiego" został utworzony w 1980r. Na powierzchni 4,22 ha. Są to trzy bezodpływowe zagłębienia. Torfowisko to wilgotne siedlisko zaliczane do mokradeł. Powstaje na podłożu trudno przepuszczalnym, w obniżeniach terenu, gdzie gromadzi się woda. To obszar cenny przyrodniczo, który jest siedliskiem dla zbiorowisk roślin bagiennych i bagienno – łąkowych. Zadanie dla Ciebie: Oblicz ile lat ma otaczający Cię las. Możesz to zrobić licząc tzw. "okulki" (zaczynając od 5 roku) na jednym z pobliskich świerków.

2. 1. PrzyWIĄZana olcha

Widzimy tutaj wiąz, powalony przez wiatr. Jego korzenie, ponieważ znajdują się w wodzie utrzymują to drzewo przy życiu. Pień naszego bohatera obrastają różne gatunki mchów, które zatrzymują wilgoć. Dzięki dobrym warunkom wilgotnościowym swoje miejsce życia odnajduje tutaj szereg innych roślin m.in. paproć. Zadanie dla Ciebie: O tym miejscu powstały legendy, bajki - wyszukaj je.

3. Zakochane grzyby

Tym razem widzimy pień drzewa, pokryty licznymi grzybkami budzącymi nasze zainteresowanie. Gatunki grzybów rozwijające się na żywych drzewach to pasożyty. Ich obecność jest w wielu przypadkach oznaką osłabienia drzewa. Należy do nich hubiak pospolity, który może rozwijać się na wielu gatunkach drzew i krzewów. Zadanie dla Ciebie: Sprawdź czy hubiaków na tym drzewie jest więcej, czy mniej niż 50.

4. 2. Zielony ze złości - niebieski z miłości.

Początek wiosny, to swoiste apogeum niesamowitego zjawiska. Ze zbiorników wodnych słychać chór odgłosów godowych żab moczarowych… Nie tylko owe godowe odgłosy były w tym przypadku niezwykle dla nas atrakcyjne, ale też możliwość spojrzenia na rozsiedlone w wodzie od stron nasłonecznionych wspaniale lazurowo ubarwione samce tego gatunku – jak zwykle nawołujące w mniejszych lub większych grupach czy stadkach. Zadanie dla Ciebie: Odpowiedz na pytanie: Czy żaba moczarowa cały czas jest niebieska?

5. 3. Przytul brzozę

Występuje tu brzoza omszona i brodawkowata. Te dwa gatunki bardzo łatwo od siebie odróżnić. Brzoza brodawkowata na gałązkach ma białe kropeczki tzw. brodawki. Są to przetchlinki dzięki którym drzewo przeprowadza wymianę wody i powietrza ze środowiskiem zewnętrznym. Zadanie dla Ciebie: Dotknij brzóz i nazwij je? Zbadaj pH wody i gleby.

6. 4. Zielony dywan

Po drodze zatrzymujemy się przy mchach torfowcach omawiając ich najbardziej charakterystyczne cechy. Torfowce to rośliny zaliczające się do grupy mszaków, które pełnią bardzo ważną rolę w ekosystemie torfowiska. Ich struktura komórkowa umożliwia bowiem gromadzenie bardzo dużej ilości wody, a korzenie potrafią rozrosnąć się nawet do długości 8,5 m! My niestety możemy zobaczyć tylko górną ich część wystającą ok. 30 cm nad ziemię. Zadanie dla Ciebie: O ile więcej torfowca jest poza zasięgiem naszego wzroku?

7. Podzielone torfowisko

Rezerwat przecina droga. Turysto my zwiedzamy tylko udostępnioną 500 m ścieżkę. Nie przechodzimy na drugą stronę ulicy, tylko chodnikiem przemieszczamy się do następnego punktu naszej wędrówki. Na naszej trasie widzimy dużo drzew, które zostały powalone przez wiatr. Jeśli przyglądniemy się dokładniej, zauważymy, że mimo pozornej śmierci, drzewa tętnią życiem. Od obecności martwego drewna w lesie uzależnione są tysiące gatunków bezkręgowców (pierścienic, pajęczaków czy owadów), niektóre z nich żyją w korze, inne pod korą, w drewnie czy próchnie powstałym z jego rozpadu. Niektóre gatunki ptaków np. dzięcioły chętnie żerują na obumierających i martwych drzewach. Ze względu na „miękkość” substratu niektóre gatunki dzięciołów preferują je na miejsca do wykuwania dziupli. Z kolei pozbawione kory konary służą im jako miejsca bębnienia.

8. 5. Konwaliowe lustro

W wielu miejscach pokrywa je rzęsa wodna. Dookoła rośnie chroniona konwalia majowa i konwalijka dwulistna. W warstwie krzewów znajduje się jarzębina, a w runie głównie paproć orlica i śmiałek darniowy. Zadanie dla Ciebie: Wymień formy ochrony przyrody w Polsce.

9. 6. Uciekająca woda.

To jedyne miejsce, w którym "ucieka" woda z torfowiska. Często struga wody zanika, np. w wyniku braku opadów. Warto się tutaj zatrzymać, aby podziwiać panoramę rezerwatu i otaczającą nas florę. Zadanie dla Ciebie: Rozpoznaj przynajmniej pięć gatunków roślin rosnących wokół Ciebie.

10. 7. Trzymajmy się razem.

Na swojej trasie wyznaczyliśmy ostatni przystanek. Są to dwie rosnące olchy. Drzewa w naturalny sposób splotły swoje pnie. Każda z żyjących w lesie roślin musiała wywalczyć sobie miejsce do życia. Tutaj widzimy jak drzewa wspólnie toczą walkę z innymi gatunkami o przetrwanie. Zadanie dla Ciebie: Ułóż historyjkę związaną z tym miejscem. Zapraszamy do zwiedzania rezerwatu w różnych porach roku. Zawsze znajdzie się tutaj coś ciekawego.

5/5

MATERIAŁY MULTIMEDIALNE

ZDJĘCIA

SŁOWA KLUCZOWE

TRASA WYCIECZKI

Drogi turysto! zapraszamy Cię na ścieżkę, którą opracowaliśmy na terenie rezerwatu "Torfowisko koło Grabowna Wielkiego". Prawie 20 lat temu była utworzona tutaj ścieżka przyrodnicza. Niestety zachowały się tylko jej zniszczone fragmenty. Ponieważ bardzo lubimy to miejsce, postanowiliśmy stworzyć własne punkty. Rozmawialiśmy już na ten temat z Nadleśnictwem i Gminą. Dla nas to jest magiczne miejsce. Tutaj zaczniesz swą przygodę. Wyrusz z nami olchowym szlakiem!

OPINIE I KOMENTARZE

Wiktor Wolf

Ciekawie opracowana ścieżka. Wiek lasu wyszedł mi ok. 32 lat. Mam nadzieję, ze dobrze policzyłem. czekam na wykonanie tablic.

23-04-2018

STREFA DZIECI

BAZA EDUKACYJNA

WIE 2018_Na olchowym szlaku_Regionalny Konkurs o Dolinie Baryczy POZNAJĘ i GRAM w Dolinę Baryczy